دریافت فایل تحقیق ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات با استفاده از مدل EFQM در شرکت گاز استان آذربایجان غربی
دارای مفاهیم کلیدی:
ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات با استفاده از مدل EFQM,در شرکت گاز استان آذربایجان غربی,,تحقیق ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات با استفاده از مدل EFQM در شرکت گاز استان آذربایجان غربی,دیدگاه و ماموریت مدل ای,اف,کیو, ام,تحقیق مدل ارزیابی نظام پیشنه,,,
توضیحات:
تحقیق ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات با استفاده از مدل EFQM در شرکت گاز استان آذربایجان غربی
چکیده
ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات با استفاده از مدل EFQM
در شرکت گاز استان آذربایجان غربی
نظام پیشنهادات، نظام همکاری فکری و عملی کارکنان یک سازمان با سطوح مختلف مدیریتی آن سازمان است. در نظام پیشنهادات، کلیه افراد سازمان، فعالانه در حل مسائل و ارتقای بهره وری سازمان تلاش نموده و در قالب ارائه طرح و پیشنهاد به سازمان با مدیریت سازمان همکاری می نمایند. بدین طریق یک نظام همفکری و هم اندیشی برای رسیدن به اهداف سازمان به وجود آمده و مدیریت سازمان از این گنجینه غنی طرح ها و پیشنهادات برای نیل به اهداف سازمانی بهره می جوید. در جوامع امروزی که مدیریت سازمانها با چالشهای متعددی روبرو است، نیاز به اجرای نظام پیشنهادات، به عنوان راهکاری عملی در فرآیند مدیریت به روز یک سازمان، پر رنگ تر جلوه می نماید و کشور ما نیز از این نیاز مستثنی نیست که البته در سازمان های مختلفی نظام پیشنهادات به اجرا درآمده است و شرکت گاز استان آذربایجان غربی نیز از جمله این سازمان ها است.
از راهکارهای بررسی نتایج اجرای نظام پیشنهادات در یک سازمان، ارزیابی عملکرد است. ارزیابی عملکرد، فرآیندی جامع و منظم است که در آن فعالیت ها، فرآیندها و نتایج حاصله از اجرای نظام پیشنهادات، با اهداف و معیارهای تعیین شده سازمانی مقایسه می شود و بر اساس یافته های حاصله می توان نسبت به بهبود وضعیت سازمان بر اساس یک مدل تعالی ای.اف.کیو.ام اقدام کرد.
تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی– مقایسه ای است که هدف اصلی آن ارزیابی نظام پیشنهادات در شرکت گاز استان آذربایجانغربی است وقلمرومکانی این تحقیق شرکت گاز استان مذکور میباشد.
در این تحقیق کارکنان شرکت گاز استان آذربایجان غربی به پرسشنامه ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات با استفاده از مدل ای.اف.کیو.ام پاسخ داده اند و پاسخ های جمع آوری شده، با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و به کارگیری آزمون t تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شده است که نشان دهنده عملکرد مثبت نظام پیشنهادات در شرکت گاز استان آذربایجان غربی می باشد.
کلید واژه: مشارکت، مدیریت مشارکتی، نظام پیشنهادات، ای.اف.کیو.ام
فهرست مطالب:
1 فصل اول : طرح تحقیق
2 1-1- مقدمه
3 1-2- بیان مسئله
7 1-3- اهمیت موضوع
1-4- سوالهای تحقیق
1-5- فرضیه های تحقیق
1-5-1- فرضیه اصلی
1-5-2- فرضیه فرعی
8 1-6- اهداف تحقیق
8 1- 6-1- اهداف کلی تحقیق
1- 6-2- اهداف ویژه تحقیق
1-7- قلمرو تحقیق
1-7-1- قلمرو مکانی تحقیق
1- 7-2- قلمرو زمانی تحقیق
10 فصل دوم : ادبیات تحقیق
11 2-1- مشارکت و مدیریت مشارکتی
11 2-1-1 – مفهوم مشارکت
11 2-1-2- تعریف مدیریت مشارکتی
12 2-1-3- فواید مشارکت
13 2-1-4- مدیریت مشارکتی از دیدگاه اسلام
14 2-1-5- طرفداران و منتقدین نظام مدیریت مشارکتی
15 2-1-6- موانع مدیریت مشارکتی در ایران
16 2-1-7- اهمیت مشارکت
17 2-1-8- پیش نیاز های مدیریت مشارکتی
18 2-1-9- اهداف مدیریت مشارکتی
20 2-2- نظام پیشنهادات
21 2-2-1- بررسی سیستم پیشنهادات در ژاپن
22 2-2-2- طراحی و اجرای نظام پیشنهادات در ژاپن و تفاوت آن با نوع آمریکایی
23 2-2-3- تاریخچه نظام پیشنهادات در ایران
24 2-2-4- تعریف نظام پیشنهادات
25 2-2-5- اهداف نظام پیشنهادات
25 2-2-6- ابعاد نظام پیشنهادات
27 2-2-7- تفاوتهای نظام پیشنهادات بخش دولتی با بخش خصوصی
28 2-2-8- عوامل موثر در موفقیت نظام پیشنهادات
29 2-2-9- تمایز سیستم پیشنهادات و صندوق نظرات و انتقادات
29 2-2-10- طراحی سیستم پیشنهادات
29 2-2-11- برنامه ریزی برای اجرای سیستم پیشنهادات
30 2-2-12- مراحل استقرار و اجرای نظام پیشنهادات
30 2-2-12-1- مرحله اول : فراهم آوردن مقدمات اجرای نظام پیشنهادات
30 2-2-12-1-1- گام اول) مطالعه مقدماتی سازمان
31 2-2-12-1–2- گام دوم) تدوین نظامنامه یا آیین نامه نظام پیشنهادات
31 2-2-12-1-3- گام سوم) تشکیل سازمان اجرای نظام پیشنهادات
31
33
2-2-12-1-3-1- ارکان تشکیلاتی نظام پیشنهادات و شرح وظایف آنها
2-2-12-1-3-2- روش اجرایی نظام پیشنهادات
34 2-2-12-1-4- گام چهارم) بسترسازی اجرای نظام پیشنهادات
34 2-2-12-2- مرحله دوم: نحوه ارائه پیشنهاد
34 2-2-12-3- مرحله سوم : چگونگی ارزیابی و بررسی پیشنهادات و اعلام نتیجه
35 2-2-12-4- مرحله چهارم : اجرای پیشنهادات
36 2-2-12-5- مرحله پنجم : پاداش های نظام پیشنهادات
36
38 2-2-12-5-1- پاداش پیشنهادهای مشهود (کمی)
2-2-12-5-2- پاداش پیشنهادهای غیر مشهود (کیفی)
40 2-3- نظام پیشنهادات و ارزیابی عملکرد
40 2-3-1- تعریف ارزیابی عملکرد
40
41
2-3-2- اهداف ارزیابی عملکرد
2-4- مدلهای تعالی سازمانی و ارزیابی عملکرد
42 2-4-1- مدیریت کیفیت جامع
43 2-4-2- استاندارد کیفیت
44 2-4-3- مدل جایزه کیفیت دمینگ
46
48 2-4-4- جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج
2-4-5- مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (ای.اف.کیو. ام)
49 2-5- مدل تعالی(سرآمدی) سازمانی ای.اف.کیو. ام
49 2-5-1-کلیات مدل سرآمدی ای.اف.کیو.ام
50 2-5-2- دیدگاه و ماموریت مدل ای.اف.کیو. ام
50 2-5-3- ماموریت و اهداف مدل ای. اف.کیو. ام
51 2-5-4- مزایای مدل ای.اف.کیو.ام
51 2-5-5- مفاهیم بنیادی سرآمدی مدل تعالی سازمانی (ای.اف.کیو.ام )
52 1- نتیجه گرایی
52 2- مشتری مداری
52 3- رهبری و ثبات در مقاصد
52 4- مدیریت مبتنی بر فرآیندها و واقعیت ها
52 5- توسعه و مشارکت کارکنان
53 6- یادگیری، نوآوری و بهبود مستمر
53 7- توسعه همکاری های تجاری
53 8 – مسئولیت اجتماعی سازمان
54 2-5-6- معیارهای مدل تعالی ای. اف. کیو.ام
54 معیار 1 : رهبری
55 معیار 2 : خط مشی واستراتژی
56 معیار 3 : کارکنان
57 معیار 4 : منابع و مشارکت
58 معیار 5 : فرآیندها
59 معیار 6 : نتایج مشتریان
60 معیار 7 : نتایج کارکنان
60 معیار 8 : نتایج جامعه
61 معیار 9 : نتایج کلیدی عملکرد
61 2-5-7- منطق امتیاز دهی رادار
62 2-5-8- نحوه استفاده از ماتریس نمره دهی رادار
63 2-5-9- سطوح سرآمدی در مدل ای.اف.کیو.ام و دریافت جایزه
64 2-5-10- بررسی اجمالی روش های مختلف خودارزیابی در مدل ای.اف.کیو.ام
65 2-5-11- فرآیند عمومی خودارزیابی
66
2-5-12- مقایسه روش های مختلف خود ارزیابی و انتخاب مناسب ترین روش
67 2-6- جمع بندی
67 الف) نظام پیشنهادات
68 ب) مدل تعالی سازمانی
70 2-7- پیشینه تحقیقاتی در مورد نظام پیشنهادات
70 2-7-1- تحقیقات داخل کشور
71 2-7-2- نقد تحقیقات داخلی
71 2-7-3- تحقیقات خارج از کشور
73
2-7-4- نقد تحقیقات خارجی
74
74 2-8- پیشینه تحقیقاتی در مورد مدل تعالی سازمانی
2-8-1- تحقیقات داخل کشور
75 2-8-2- نقد تحقیقات داخلی
75 2-8-3- تحقیقات خارج از کشور
77
2-8-4- نقد تحقیقات خارجی
77 2-9- چارچوب نظری تحقیق
78 2-9-1- مدل تحقیق
86 2-9-2- تعریف مفاهیم و متغیرها
89 فصل سوم : روش تحقیق
90 3-1- مقدمه
90 3-2- روش تحقیق
91 3-3-جامعه آماری
91 3-4-شیوه نمونه گیری و حجم نمونه
92 3-5- شیوه ها و ابزار گردآوری داده ها و ارتباط آن با مدل تحقیق
92 3-5-1- بررسی اسناد و مدارک
92 3-5-2- پرسشنامه
93 3-5-3- نوع پرسشنامه و مقیاس به کار رفته در پرسشنامه
93 3-6- پایایی و روایی
93 3-6-1- روایی
94 3-6-2- پایایی
94 3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها
9 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
90 4-1- مقدمه
90 4-2- روش های تجزیه و تحلیل آماری
91 4-3- آمار توصیفی
91 4-3-1- متغیرهای جمعیت شناختی
91 1. جنسیت
91 2. وضعیت تاهل
92 3. میزان تحصیلات
93 4. سن
93 5. سابقه کار
94 6. وضعیت استخدامی
94 7. سمت سازمانی
95 4-3-2- متغییرهای مدل تحقیق
1. رهبری
2.خط مشی و استراتژی
3.کارکنان
4.شراکتها و منابع
5.فرآیندها
6.نتایج مشتری
7.نتایج کارکنان
8.نتایج جامعه
9.نتایج کلیدی عملکرد
96 4-4- آمار استنباطی
96
96 4-4-1- بررسی نرمال بودن توزیع نمرات متغییرها
4-4-2- آزمون فرضیه های تحقیق
100
4-5- الویت بندی متغیرهای ارزیابی
105 فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها
105 5-1- مقدمه
105 5-2- نتایج و یافته های تحقیق
105 5-2-1- نتایج آزمون فرضیات
109 5-3- پیشنهادات
109 5-3-1- پیشنهاد برای سازمان هایی که در صدد استقرار نظام پیشنهادات هستند
111 5-3-2- پیشنهاد به کمیته نظام پیشنهادات
111 5-3-3- پیشنهاد به مشاوران مدیریت
112 5-3-4- پیشنهاد به پژوهشگران آینده
113 5-4– محدودیت های تحقیق
166 منابع فارسی
171 منابع لاتین
فصل اول
طرح تحقیق
1-1- مقدمه
نيروي انساني به لحاظ برخورداري از قدرت انديشه، خلاقيت و نوآوري بزرگترين دارايي هر سازماني محسوب مي شود، چرا كه هرگونه بهبود و پيشرفت در سيستمهاي فني و سازماني توسط نيروي انساني صورت مي گيرد. توان فكري و انديشه هاي كاركنان در سازمان به عنوان سرمايه نهفته و راكد مي‌باشد هر سازمان و مديريتي بتواند از اين سرمايه‌هاي نهفته بيشترين استفاده را بكند به همان اندازه امكان رشد وتوسعه ميسر خواهد شد. نيروي انساني بر خلاف ساير منابع با مصرف كردن كاهش و يا مستهلك نمي‌شود هر چقدر از انديشه و فكر بيشتر استفاده نمايد بهمان اندازه توانايي اش بهبود مي يابد. از طرف ديگر مشاركت يكي از نيازهاي فرا مرتبه انسانها به شمار مي‌رود كه ريشه در فطرت بشري دارد. افرادي كه در امور و فعاليتهاي سازمان شركت نمايند علاوه بر پيشرفت سازمان در تعالي خويش نيز گام برداشته اند.
برای اجرای مدیریت مشارکتی در یک سازمان از روشهای متفاوتی استفاده می شود که در میان آنها، سیستم پیشنهادات، مهمترین روش اجرای مدیریت مشارکتی در سازمانها است (حبیب نیا، 1382: 2). با گذشت زمان شمار سازمانهایی که این نظام را به کار گرفته اند در حال افزایش می باشد. حال در ادامه و تکمیل این حرکت، ضرورت انجام ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات در سازمانهای مختلف احساس می شود (فتح الهی راد، نجابت، 1386: 3). ارزیابی عملکرد، فرآیندی منظم و جامع است که در آن، فعالیتها، فرآیندها و نتایج حاصله با اهداف و معیارهای تعیین شده مقایسه و بر اساس یافته های حاصله می توان نسبت به بهبود وضعیت نظام اقدام نمود (اقبال، سیادت، یار محمدیان، 1387: 49). مدل تعالی ای.اف.کیو.ام که ابزاری اجرایی برای کمک به سازمانها در اطمینان از تحقق این موضوع است، به طور کلی دارای دو هدف بسیار مهم می باشد؛ اول: هدایت و حمایت از فعالیتهای بهبود، دوم: حمایت از مدیران جهت دستیابی به مدیریت کیفیت جامع (دشتی زاده، 1383: 3).
در ارزیابی به عمل آمده در سال 1998 مشخص شد که حدود 65% از سازمانها از مدل ای.اف.کیو.ام جهت تعیین نقاط قوت و نقاط ضعف خود استفاده می نمایند و 90% این سازمانها اظهار نموده اند که گزارش نهایی ارزیابی سازمان بر اساس مدل ای.اف.کیو.ام، تاثیر زیادی در انجام بهبودهای مورد نیاز جهت ارتقاء عملکرد و دستیابی آنها به نتایج مطلوب داشته است (دشتی زاده، 1383: 2).
در راستای مطالب بیان شده، این تحقیق در نظر دارد ارزیابی نظام پیشنهادات با استفاده از مدل ای.اف.کیو.ام را در شرکت گاز استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور ابتدا با بررسی کتب و مقالات موجود در رابطه با نظام پیشنهادات و مدل تعالی سازمانی و با استفاده از نظریات و تجربیات اساتید صاحب نظر و متخصص، نظام پیشنهادات اجرا شده در شرکت گاز استان آذربایجان غربی را به روش علمی و عملی با بهره گیری از یافته های به دست آمده از طریق تکنیک پرسشنامه مورد ارزیابی قرار داده و در نهایت نقاط قوت و حوزه های قابل بهبود آن تعیین می گردد.
1-2- بیان مسئله
سازمان ها همواره علاقه مندند ارزیابی کنند که چگونه هستند؟ زیرا چنین تصور می شود که اگر بدانیم چگونه ایم، بهتر می توانیم برای آینده برنامه ریزی کنیم. با گسترش و پیچیدگی اهداف، فرآیندها و ساختار سازمانی، سازمانهایی می توانند به بقای خود ادامه دهند که نسبت به انتظارات و خواسته های مشتریان و ذینفعان پاسخگو باشند، همچنین به سودآوری و ثروت آفرینی به عنوان شاخص های کلیدی و برتر سازمانی توجه کنند. در هر سازمان، مدیران نگران نتایج فعالیتهای خود هستند و لذا به دنبال راه حل هایی برای بهبود عملکرد سازمان بوده و از طریق سیستم اندازه گیری عملکرد بر فعالیتهای سازمان نظارت دارند. آنچه به عنوان سوالی بزرگ فراروی سازمان ها قرار دارد این است که با چه ابزاری و چگونه می توان ضمن بررسی موارد مختلف، به شکل جامع تمام نقاط قوت و حوزه های قابل بهبود را شناسایی و خود را برای حضوری موفق در عرصه رقابت آماده کرد (افشارجهان شاهی، 1385: 2).
با توجه به هزینه های سازمانی و تامین این هزینه ها از محل منابع معمولی که روز به روز محدودتر می شود، توجه سازمان به تحقق اهداف معطوف تر گردیده و این امر توجه به نتایج و تحقق اهداف بهبود مستمر کیفیت و مدیریت و ارزیابی عملکرد در نظام پیشنهادات را الزامی می سازد (رحمتی، 1386: 3). ارزیابی عملکرد نظام پیشنهادات جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف به منظور استفاده بهینه از منابع و امکانات از جایگاه خاصی برخوردار است. مدل تعالی سازمانی ای.اف.کیو.ام چارچوبی ارزشمند برای ارزیابی عملکرد نظام در دو حوزه فرآیندها و نتایج حاصل از آنها است (دشتی زاده، 1383: 4). سازمان با بکارگیری این مدل، ضمن ارزیابی موقعیت نظام پیشنهادات در اجرای برنامه های بهبود، در مقاطع مختلف زمانی می تواند عملکرد خود را با سایر سازمان ها به ویژه بهترین آنها مقایسه کند (رحمتی، 1386: 2). تشابه و جنبه های مشترک زیادی بین ساختار یک سازمان و ساختار نظام پیشنهادات وجود دارد. بسیاری از مدیران و متخصصین کشور با مدل ای.اف.کیو.ام آشنا هستند و بهره گیری از آن، هم افزایی در نظام پیشنهادات را به همراه خواهد داشت. مدل های تعالی سازمانی از جمله ای.اف.کیو.ام که حاصل هزاران ساعت کار تجربی و مطالعاتی دانشمندان مدیریت و مدیران اجرایی سازمانهای برتر دنیا است، از مزایای زیادی برخوردارند که استفاده از آنها موجب غنی بخشیدن به مدل ارزیابی نظام پیشنهادات خواهد شد (الهی راد و نجابت، 1386: 6).