دریافت فایل تحقیق در مورد نقوش سنتی ایران
دارای مفاهیم کلیدی:
تحقیق, در, مورد, نقوش, سنتی, ایران,تحقیق در مورد نقوش سنتی ایران
توضیحات:
بخشی از متن:
نقشها و تزيين هاي خاص روي سفالها و پيكره هاي باستان در زندگي روزانه ی افراد مبتكر ، دقايق و مواقعي هست كه به ايجاد طرح و شكل دست مي برند و با نوك قلم، شكلهاي آشنا و مكرر به وجود مي آورند و از اين راه به شكلهاي تازه راه مي يابند . زيرا از راه تكرارها و خطوط هرز كشيدن يا خطوط موازي و متقاطع به وجود آوردن ، ميان آنها را نقطه گذاري كردن ، نقطه ها را پهلوي هم يا دور از هم قرار دادن ، شكلهاي تازه به وجود مي آيد.
بشر اوليه از آنگاه كه چشم به طبيعت دوخت و به اطراف خود نظر انداخت چيزهاي زيادي براي طرح كردن اندوخت . خاطرات زيادي داشت كه آنها را مي بايست باز نويسي يا شكل سازي كند و بمانند زينت گري از هر خط راست يا كج الهام بگيرد و آنها را براي خوش آيندي چشم در جايي مناسب كار بگذارد و به نحوي مطبوع ، تركيب بندي كند.
شايد مناسب ترين وسيله زينت گري پس از آرايش هيكل و سر و صورت ، كوزه هاي گلي و سفالي باشند ( در واقع همان وسيله اي كه نوك چوبها يا سنگهاي تيز مي توانسته رويه نرم آنها را آسانتر بكاوند و احياناً مي شده است خطوط اشتباهي و بد راه و نامناسب را به اصلاح آورند.)
خطوط راست و كج يا موازي و متقاطع كشيدن ، هاشور زني و نقطه گذار ي كردن شايد ابتدايي ترين شكل زينت گري بوده باشد. زيرا هم ساده ترين شكلها را داشته و هم مناسبترين نمونه مكرر سازي و به دست آوردن مهارت در اين راه بوده است.
چه بسا سفالها ، كه بدست آمده و برروي آنها ابتدايي ترين نقوش بشر ماقبل تاريخ اين فلات ، خودنمايي مي كند و به خوبي مي توان دريافت كه كدام شكل ، ماهرانه يا ناشيانه انجام شده ، يا كدام طرح از روي شتاب يا حوصله به وجود آمده است .
شايد نوع طراحي شكل (2) كه به خاطر دشواري مستقيم كشيدن خطوط و همچنين شكل (3) كه طراحي آن از حيث دشواري دست كمي از نقش دوم ندارد حاكي جرأتي باشد كه كوزه گر طراح به اتكاء تمرين فراوان در انواع طرح ، از ارائه چنين تركيبي باك نداشته است و با پركردن خانه ها يا راههاي پهن كه نقش چشمگير به وجود مي آورده عيب طرحها پوشيده مي مانده است.
طرح (4) كه شانه اي شكل است و طرحهاي (5و6) كه اكثراً به هم شباهت دارند و شكلهاي (7و8و9 ) كه از هر حيث ياد آور يكديگرند و شكل (10) كه با خطوط متقاطع نازك و خطوط افقي پهن زينت شده است آنچنان حساب شده و منظم اند كه مانند شكلهاي (11و12) و يا شكلهاي (13و 14) داراي ريتم نرم و ظريف مي باشند و در عين يك نواختي شكل ، چون زمزمة ساييده دوران ها و مردمي است كه آواي گمشده آنان گويي چون خود طرحها از ميان فضاي هزارها سال به گوش ما مي رسد .
« متأسفانه تصويري از شكلهاي 7 به بعد در دست نبود و تنها صرف آشنايي با طرحها از آنها نام برديم.»
يافته هاي ما قبل تاريخي مردم فلات ، مقداري كوزه هاي منقوش به دست داده اند كه اغلب آنها داراي نقش هاي حساب شده مي باشند. ولي تعدادي از آنها نيز هستندكه به صورت به اصطلاح بازاري و بدون حساب و فقط به منظور پركردن جاخاليهاي ظروف سفالي روي آنها نقش بندي و طراحي شده است و نمي توان از آنها انتظار يك تركيب مناسب را داشت و بعلاوه وضعيت شكل كوزه ها نيز ايجاب مي كرده يا كه طراح كوزه لازم مي ديديده كه جاخاليها را به نحوي پركند .
اين تركيب ها تا چه اندازه امروز مطبوع خاطر ماست و با حسابگريهاي فني ما جور در مي آيد امري است كه شايد در اصل نبايد با سليقه و حسابگريهاي خودمان آنها را مقايسه كنيم ، بلكه بايد به همين كفايت كنيم كه آنها سعي داشته اند طرحهايي به منظور زينت روي سفالها و ظروف خود به وجود آورند و خود از آنها لذت ببرند. اين كارشان آنچنان ماهرانه انجام شده كه نه تنها مورد پسند زمان خود بوده (و تكرارها اين نظر را تاييد مي كنند) بلكه امروزه نيز ما از كاري كه آنها كرده اند لذت مي بريم و الهام مي گيرم.
در اين كتاب سعي بر اين است كه بدانيم تنوع شكلي كه آنها به وجود آورده اند تا چه حد است و بعلاوه تا چه اندازه توانسته اند با الهام گيري از شكلهاي طبيعي اطراف خود ، تركيبهاي تازه به وجود آورند.
از بشر دوران غار فلات ايران ، زمينه ی در خور نداريم. ولي آنچه از حفاريهاي ما قبل تاريخي ارائه داده اند و نقوشی را در بر دارند بايد يقين كنيم كه طرحهاي به دست آمده حاصل شايد هزارها سال تمرين از دوره غارنشيني تا سفالگري است كه سفالگران حرفه ای طرحهای محكم و ماهرانه روی آنها به وجود آورده اند.
از ميان دو گونه طراحي بر روي سفالها ، بنظر مي رسد كه نوع كنده كاري شدة آن بيش از طراحي با رنگ معمول بوده باشد. زيرا كف رنگ شايد به تجارب فراوان و برخورد تصادفي يا ماية لازم ، بستگي داشته است. بهر انجام ، تحقيق در اين باره شايد از حدود وظيفه اي كه دارم به دور باشد . ولي بطور طبيعي ميتوان دريافت كه كنده كاري كوزه ، كاري مناسب تر بوده و زودتر پيش آمده و رنگ آميزي و طراحي با رنگ ، ديرتر شروع شده است.
از ميان مقدار زيادي نقوش بر روي سفال مكشوفه از يك ناحية ما قبل تاريخي در سي يلك مقداري نقوش كنده كاري شده به دست آمده است كه نمي توان گفت به همين علت مربوط به زمانهاي گذشتة دور است. چه بسا ، كه گاهي كوزه گر مناسب ديده است كه با نوك چوب مخصوص خود كه به جاي قلم از آن استفاده مي كرده كنده كاري كند و در همان زمان كه رنگ نيز موجود داشته از آن استفاده نكرده باشد.
در اين كتاب ، حساب قدمت طرحهاي يك ناحيه كه كدام مقدم بر ديگري بوده مطرح نيست بلكه آشنايي با انواع طرحها كه مردم يك ناحيه ما قبل تاريخي به وجود آورده اند مطرح است و همچنين اين موضوع در ميان است كه تا چه اندازه مردم اين نواحي ما قبل تارخي كه دور از هم يا كه نزديك هم بوده اند از يكديگر برداشت شكل زينتي كرده اند و عموماً معلوم گردد شكلهاي زينتي كه مردم گذشته هاي دور اين سرزمين به وجود آورده اند تا چه حد اعتلا يافته است.
از ميان آثار به دست آمده از حفاري تپه سي- يلك كه قدمت آنرا تا به چهار هزار و پانصد سال پيش از ميلاد مي رسانند مقداري كوزه و ظروف سفالي منقوش در دست است كه داراي ابتدايي ترين نقش كنده شده مي باشند و چنانكه گفته شد اين نقوش قطعاً نمي توانند نقوش اوليه باشند ولي از لحاظ ترسيم از خطوط ساده استفاده شده و تركيب گرفته اند.
مثلاً تكه سفال بشمارة 15 را سفالگر طراح با شكلهاي گوشه دار زينت كرده است و عبارتند از سه گوشي هايي در سمت راست كه بنظر مي رسد با يك حركت قلم سه بر ، آنها را بر روي يك سطح طويل موازي چنان كنده كاري كرده كه قاعدة سه گوشي ها را يك در ميان به موازات بر سطح طويل قرارداده و به اين طريق ، حدفاصل سه گوشي ها ، خط زيكزاكي يا
(7ـ8) به وجود آورده است.
فهرست مطالب:
عنـوان شماره صفحه
مقدمه 1
سنت 2
مبناها 3
سيلك (sialk) 4
سخني كوتاه بر نقش 5
تقسيم بندي نقوش سيلك 6
كليتي دربارة نقشها 8
1ـ نقشهاي آئيني 8
2ـ نقشهاي جامعة مادرسالاري 9
3ـ دورة نوسنگي و فلز 10
نقوش تزئين روي سفالينه ها 11
نگاهي به نقوش روي نمد 17
نقشه هاي ايراني 22
گلستان و نقشه هاي منشعب از آن 24
نقش هراتي / ماهي درهم 29
نقش محرمات 31
نقش محرابي 32
آسمان و نقشه هاي ايراني : 33
نقشها و تزئين هاي خاص روي سفالها و پيكره هاي باستان 36
سخن پاياني 69
خلاصه مطالب 70
فهرست منابع و مأخذ 76